Wat ontstaat door los te laten

Weet je wat het is? Ik zit altijd vol plannen. Ik weet niet beter. Altijd al gehad. Ideeën, ingevingen, halve hersenspinsels en dromen waarvan ik vind dat ze een plek in de wereld verdienen. Meestal vind ik dat heerlijk. Dan stroomt het. Fantasie, creativiteit, enthousiasme en steeds iets nieuws leren. Soms is het ook gewoon... veel. Dan staat m’n hoofd zo vol dat ik even moet zoeken waar ook alweer de uitgang zit. Dan weet ik, het is tijd voor reflectie en focus, terug naar de essentie. Op zulke momenten weet ik: ik hoef niet alles te doorgronden en kan niet alles doen. Niet alles uitvoeren, maar soms ook gewoon loslaten.

Een paar jaar geleden had ik weer zo’n idee dat maar bleef hangen. Een buurttuin, hier in de Gascognehof. Een plek in onze straat waar we elkaar kunnen ontmoeten, een praatje kunnen maken of gewoon even stilvallen. Waar kinderen kunnen struinen, ontdekken en spelen, en je af en toe iemand betrapt die daar gewoon even zit te mijmeren. Die plek moest er komen. Punt!
Wat ga ik dan doen? Goed nadenken, wat heb ik nodig, en dan, ook al had ik nog nooit een buurttuin aangelegd, gewoon gaan doen. Dus aan de slag.
Ik deelde het idee, verzamelde mensen om me heen en voor ik het wist, waren we een kernteam dat samen aan de kar trok.

En, zeg nou zelf, er is iets heel moois en bijzonders ontstaan. Echt wel! De buurttuin is gegroeid. En niet alleen het groen maar ook de mensen eromheen. Nieuwe ontmoetingen. Kleine gesprekken die uitmondden in vertrouwde contacten en nieuwe vriendschappen. Koffie in de zon. Kinderen die rondrommelen, ouders die even ademhalen. Enkele weken geleden kwam zelfs de burgemeester kijken en was onder de indruk. En ik? Ik ben blij. Op momenten ontroerd zelfs. Missie geslaagd, dacht ik.

Maar ergens begon het te wringen. Niet aan de tuin zelf. Maar aan mij.
Ik had steeds ideeën. Over hoe het nog mooier kon. Of beter. Of anders.
En ongemerkt, of misschien toch wel een beetje gemerkt, hield ik voor mijzelf de touwtjes vast.
Niet met opzet. Niet uit ego. Gewoon… omdat ik erin geloof.

Totdat ik doorhad: als ik blijf trekken en duwen, blijft het ook míjn tuin. Terwijl dat het hele punt niet is. Een idee dat ruimte geeft, vraagt ook ruimte terug. Juist voor iedereen. Voor nieuwe plannen en  inzichten en ruimte voor een andere energie. Wanneer wordt iets van een ander ook echt van iedereen?

Enkele weken geleden besloot ik om me terug te trekken uit het kernteam.
Niet om weg te zijn, maar om los te laten.
Niet om op te geven, maar om ruimte te maken.

En ja, dat vind ik lastig. Want ergens zit diep vanbinnen nog steeds de gedachte dat als ik niet aan de kar trek, die kar niet vooruitkomt of de verkeerde kant opgaat. Klinkklare onzin, natuurlijk!
Maar hé, we hebben allemaal onze overtuigingen waarmee we van alles en nog wat in de weg kunnen zitten, toch?
En als je dat eenmaal doorhebt, kun je jezelf en de wereld om je heen zomaar verrassen door het anders te doen.

De buurttuin is niet van mij. Of, zoals Thé Lau het misschien zou zingen: “iedereen is van de buurttuin en de buurttuin is van iedereen”. En dat is niet zomaar een rake tekst voor een liedje. Voor mij is dat wat het werkelijk is.

Ik ben er vaak, daar verandert niets in. Om even te kijken. Wat te rommelen met pompoenen of klimplanten. En om te klussen, koffie te drinken, te niksen. Soms in gezelschap, soms in stilte.

Loslaten klinkt als vrijheid, maar voelt soms als verlies.
En het mooiste? Door los te laten, ontstaat er niet alleen ruimte voor anderen. Maar ook voor mij.
Om met zachtere ogen te kijken. Om iets nieuws te zien. Want pas als we de ruimte delen, kan iets echt van ons allemaal worden, denk ik dan.

Er is een gedicht dat ik af en toe lees, ook nu weer.
Van Nelson Mandela. Over durven. Over loslaten. Over leven.
Hieronder vind je mijn vertaling.

Juni 2025 - Paul van Gemert

Loslaten

Om los te laten is liefde nodig
Loslaten betekent niet dat het me niet meer uitmaakt,
het betekent dat ik het niet meer voor iemand anders kan doen.

Loslaten betekent niet mijzelf afsluiten,
het is het besef dat ik een ander niet kan beheersen.

Loslaten betekent machteloosheid toegeven,
wat betekent dat ik het resultaat niet in handen heb.

Loslaten betekent niet in het middelpunt staan en alles beheersen,
maar anderen toestaan hun eigen weg te gaan.

Loslaten betekent niet treiteren, schelden of ruzie maken,
maar zoeken naar eigen tekortkomingen en die verbeteren.

Loslaten betekent niet alles naar eigen hand zetten,
maar elke dag nemen zoals hij komt.

Loslaten is niet spijt hebben van het verleden,
maar erdoor groeien en leven in het hier en nu.

Loslaten betekent niet oordelen, maar de ander toestaan mens te zijn.
Loslaten betekent niet ontkennen, maar accepteren.
Loslaten betekent niet zorgen voor, maar geven om.
Loslaten betekent minder vrezen en meer beminnen.

Nelson Mandela